AmaGqwetha ethu oKhuselo loLwaphulo-mthetho khusela zonke iintlobo zezityholo zohlaselo, ezinokuquka: uhlaselo “oluqhelekileyo”, uhlaselo lwasekhaya, uhlaselo olubangela ukwenzakala emzimbeni (ACBH), ukubetha ngesixhobo, uhlaselo ngokwesondo, okanye uhlaselo olumasikizi.
isilumkiso: Ulwazi olukweli phepha lubonelelwe ngokuNcedisa uMfundi kwaye aluthathi ndawo yeNgcebiso yezoMthetho kwiGqwetha eliQelekileyo.
uhlaselo
Uhlaselo “Oluqhelekileyo” okanye “Lulula” ligama eliqhelekileyo lolwaphulo-mthetho phantsi kweCandelo lama-266 leKhowudi yoLwaphulo-mthetho.
Umntu uya kuba wenze uhlaselo ukuba ngaba ngabom banyanzelise omnye umntu ngaphandle kwemvume yakhe. Oku kunokwenziwa ngokuthe ngqo okanye ngokungathanga ngqo. Umntu usenokwenza uhlaselo ukuba uzama okanye agrogrise ngokunyanzela omnye umntu.
Inkcazo ebanzi yohlaselo phantsi kweKhowudi yoLwaphulo-mthetho yenza kube lula kakhulu ukwenza uhlaselo. Ngokusisiseko, naluphi na unxibelelwano nomnye umntu ngaphandle kwemvume yakhe kwanele ukuhlawulisa umntu. Oku kubandakanya ukutyhala okanye ukutyhala ngokulula. Nokuba isenzo nje somzimba komnye umntu singakhokelela ekubeni ubekwe ityala lokubetha.
Nangona umda wohlaselo ungekho phezulu kakhulu, kubalulekile ukuba uziqonde iimfuno. Umzekelo: Kuthetha ukuthini ukufaka isicelo amandla? Yintoni i injongo? Yintoni i umzamo okanye isoyikiso? Kuthetha ukuthini uku imvume?
IGqwetha lethu loKhuseleko loLwaphulo-mthetho, uLucas Pearce, unokudibana nawe, umamele iimeko zakho, kwaye akunike iingcebiso zomthetho malunga nento omawuyenze ukuba unenkxalabo yokuba uye wahlawuliswa okanye unokubekwa ityala ngohlaselo.
Uhlaselo Lwasekhaya
Nangona kungekho candelo lekhowudi yolwaphulo-mthetho elikhethekileyo elinxulumene nohlaselo lwasekhaya, kwiminyaka yakutshanje, kubekho iinguqu ezininzi zomgaqo-nkqubo ngoku ezibonisa iindidi ezithile zohlaselo lwasekhaya. Ngenxa yoko, izigunyaziso ezithile zamapolisa nezikarhulumente zibonisa uhlobo olulodwa nolukhohlisayo lokukhusela olu hlobo lohlaselo.
Iimeko zasekhaya zinokuphawulwa yindoda nomfazi, amaqabane omthetho oqhelekileyo okanye abanye ababalulekileyo. Ngenxa yobunzima bobudlelwane basekhaya, ukuhlaselwa kwezi meko kufuna indlela eyahlukileyo kakhulu kunolunye uhlaselo. Ngokomzekelo, kusenokubakho abantwana ababandakanyekayo okanye kusenokubakho imbali yobundlobongela.
Nokuba yeyiphi na imeko ekhethekileyo, kubalulekile ukuqonda ukuba amatyala ohlaselo lwasekhaya afunyanwa njani kwaye ahlaziywe ngurhulumente, njengoko ihlala iqala kanye xa kufunyanwa umnxeba ka-911. Ukuba ubandakanyeka kwimeko yohlaselo lwasekhaya kwaye kufuneka uzazi izinto onokukhetha kuzo, qhagamshelana noPax Law ngokukhawuleza.
Uhlaselo olubangela ukwenzakala emzimbeni (“ABCH”)
Ityala elinye phantsi kweCandelo lama-267 loMthetho woLwaphulo-mthetho lenziwa xa umntu ebetha omnye umntu aze amenzakalise loo mntu. Ubuninzi beemfuno ezifanayo njengohlaselo kufuneka zibekho.
Ukuqonda ubume be ukwenzakala komzimba kubaluleke kakhulu ukuba uhlawuliswe phantsi kweli candelo, elinokuthi libandakanye naluphi na ukwenzakala emntwini okuphazamisa impilo okanye ukonwaba komntu. Umzekelo, ukugruzuka okungephi okanye ukudumba kunokubangela ukwenzakala emzimbeni. Njengohlaselo, alufuni kakhulu ukwenzakalisa umzimba komnye umntu.
Kwakhona kubalulekile ukuqonda ukuba umntu akanakuvuma ukwenzakaliswa komzimba. Ngamanye amazwi, ukuba uhlawuliswa nge-ACBH, awunakubanga ukuba ufumene imvume kumntu owenze umonakalo emzimbeni.
Uhlaselo ngeSikhali
Elinye ityala eliphantsi kweCandelo lama-267 leKhowudi yoLwaphulo-mthetho lenziwa xa umntu esebenzisa okanye esoyikisa ngokusebenzisa isixhobo xa ehlasela omnye umntu.
Uninzi lwabantu luyaziqonda ezinye zeenkcazo ezicace ngakumbi zokuba yintoni isixhobo. Umzekelo, imipu kunye neemela. Nangona kunjalo, ukuqonda inkcazo yeKhowudi yoLwaphulo-mthetho yesixhobo kubalulekile. Phantsi kweKhowudi yoLwaphulo-mthetho phantse yonke into ingasetyenziswa njengesixhobo ukuba iyilwe okanye ijongwe ukuba isetyenziswe ngolo hlobo. Oku kunokuquka izinto ezinje, usiba, ilitye, imoto, isihlangu, ibhotile yamanzi, okanye intonga.
Njengoko ubona, ukubetha umntu ngokusetyenziswa kwayo nayiphi na into kunokukhokelela ekuhlawulisweni phantsi kweli candelo. Akunjalo nje izinto eziqhelekileyo kunye nezicacileyo ezinokuthi zisetyenziswe njengesixhobo phantsi kweKhowudi yoLwaphulo-mthetho.
Ukuhlaselwa ngokwesondo
Ityala eliphantsi kwecandelo lama-271 leKhowudi yoLwaphulo-mthetho lenziwa xa naluphi na uhlaselo lwenzeka kwiimeko zesondo. Njengeendlela ezininzi zohlaselo, ubunzima buvela ngenxa yobubanzi becandelo kunye nokuba yintoni "indalo yesondo." Kunzima ukwahlula izenzo ezimanyumnyezi zohlaselo ngokwesondo nokuphathwa okwexeshana ngaphandle kwemvumelwano.
Kumatyala ohlaselo ngokwesondo uninzi lweziphumo luxhomekeke ekuthembekeni kwamangqina. Idla ngokuba yimeko yokuba wathi-wathi xa eqinisekisa ubunyani bento eyenzekileyo. Bobabini ixhoba kunye nomtyholwa ngokwaphula umthetho banezimvo ezahlukileyo kakhulu malunga neemeko ezikhokelele ekubekweni ityala.
Kukwakho nezikhuselo kuhlaselo ngokwesondo olusekelwe kwinto ummangalelwa akholelwa kuyo kwiimeko. Ngokunjalo, ukujongwa ngononophelo kweengxelo zamapolisa kunye neengxelo zamangqina kubaluleke kakhulu xa ujongene nezityholo zoxhatshazo ngokwesondo. Kubalulekile ukuba uthethe negqwetha ngokukhawuleza ukuba unexhala lokuba ungabekwa ityala lokuhlaselwa ngokwesondo.
Ukuhlaselwa okuhlaziyiweyo
Ityala eliphantsi kwecandelo lama-268 leMithetho yoLwaphulo-mthetho lenziwa xa ubani engxwelerha, engxwelerha, eyonakalisa okanye ebeka ubomi bomnye umntu esichengeni. Ukubetha ngokugqithisileyo lityala lolwaphulo-mthetho elibi kakhulu.
Ukuba umntu wenzakele, wonzakele, wonakele okanye ubeke ubomi bomnye umntu emngciphekweni kuya kuhlala kugqitywa kwimeko nganye. Eminye imizekelo kukwaphula amathambo omntu, ukuqhawula ilungu lomnye umntu okanye ukunika umntu isiduli. Kubalulekile ukuqonda ukuba akukho ludwe lupheleleyo malunga nokuba yintoni efaneleka njengokungxwelerha, ukungxwelerha, ukonakalisa isimilo okanye ukubeka emngciphekweni ubomi bomntu. Uphononongo ngononophelo lwako nakuphi na ukwenzakala okuxhasiweyo kubaluleke kakhulu xa kuqwalaselwa intlawulo yohlaselo oluqatha.
FAQs
Uhlaselo – Loluphi olona hlobo luxhaphakileyo lohlaselo?
Ukubetha – Ngaba ukujulela umntu into ethile?
Ukubetha – Ngaba kukubetha ngolwimi?
Uhlaselo-Sithini esona sigwebo sincinane sohlaselo eCanada?
Uhlaselo lwaseKhaya – Kwenzeka ntoni ukuba ndifowunela amapolisa kwiqabane lam okanye omnye umntu obalulekileyo?
I-Domestic Assual - Ndizirhoxisa njani izityholo ngokuchasene neqabane lam okanye omnye umntu obalulekileyo?
Ngo-BC, amapolisa ngawona acebisa amatyala kuMcebisi weCrown (urhulumente). Kuxhomekeke kuMcebisi weCrown ukuba iqabane lakho okanye omnye umntu obalulekileyo uya kumangalelwa ngolwaphulo-mthetho. Kubalulekile ukuqonda ukuba AKUKHO kuwe ukuba iqabane lakho okanye omnye umntu obalulekileyo uya kuhlawuliswa.