Менден никеге чейинки келишимди жокко чыгаруу мүмкүнчүлүгү жөнүндө көп сурашат. Кээ бир кардарлар билгиси келет алардын мамилеси бузулса, нике алдындагы келишим аларды коргойбу. Башка кардарлардын никеге чейинки келишими бар, алар ага нааразы болуп, аны жокко чыгарууну каалашат.
Бул макалада мен никеге чейинки келишимдер кантип жокко чыгарыларын түшүндүрөм. Мен ошондой эле 2016-жылы Британ Колумбиясынын Жогорку сотунун иши жөнүндө жазам, анда никеге чейинки келишим мисал катары четке кагылган.
Үй-бүлө мыйзамы – мүлктү бөлүштүрүү жөнүндө үй-бүлөлүк келишимди бузуу
Үй-бүлөлүк мыйзамдын 93-бөлүмү судьяларга үй-бүлөлүк келишимди бузууга укук берет. Бирок, 93-бөлүмдөгү критерийлер үй-бүлөлүк келишимди жокко чыгаруудан мурун аткарылышы керек:
93 (1) Эгерде жубайлар мүлктү жана карызды бөлүштүрүү жөнүндө жазуу жүзүндөгү келишимге ээ болсо, анда жубайлардын ар биринин колтамгасы жок дегенде бир башка адам күбөлөндүргөн болсо, бул бөлүм колдонулат.
(2) (1) пункттун максаттары үчүн бир эле адам ар бир кол коюуга күбө боло алат.
(3) Жубайынын арызы боюнча Жогорку сот (1) пунктчада баяндалган келишимдин бүтүндөй же бир бөлүгүн жокко чыгарууга же ушул бөлүккө ылайык чыгарылган токтом менен алмаштырууга укуктуу, эгерде төмөнкүдөй жагдайлардын бири же бир нечеси тараптар келишим түзүшкөн:
(а) жубайы олуттуу мүлкүн же карыздарын, же келишим боюнча сүйлөшүүлөргө тиешелүү башка маалыматты ачыкка чыгарбаса;
(б) жубай башка жубайдын аялуулугун, анын ичинде башка жубайдын сабатсыздыгын, муктаждыгын же кайгысын туура эмес пайдаланса;
(в) жубайы келишимдин мүнөзүн же кесепеттерин түшүнбөсө;
(г) жалпы мыйзам боюнча келишимдин бүтүндөй же анын бир бөлүгүн жараксыз деп эсептеген башка жагдайлар.
(4) Эгерде Жогорку сот бардык далилдерди карап чыгуу боюнча келишимди келишимде белгиленген шарттардан олуттуу түрдө айырмаланган токтомго алмаштырбаса, Жогорку сот (3) бөлүмчөсүнө ылайык аракет кылуудан баш тарта алат.
(5) (3) пунктчага карабастан, Жогорку сот тараптар келишим түзгөн учурда ушул пунктчада баяндалган жагдайлардын бири да болбогондугуна ынанса, келишимди толугу менен же анын бир бөлүгүн жокко чыгара алат же ушул бөлүккө ылайык чыгарылган токтом менен алмаштыра алат. келишим төмөндөгүлөрдү эске алуу менен олуттуу адилетсиз экенин:
(а) келишим түзүлгөндөн бери өткөн убакыттын узактыгы;
(б) келишим түзүүдө жубайлардын ишенимге жетүү ниети;
(в) жубайлар келишимдин шарттарына таянган даражасы.
(6) (1) бөлүмчөсүнө карабастан, Жогорку сот бул бөлүмдү күбөлөндүрүлбөгөн жазуу жүзүндөгү макулдашууга карата колдоно алат, эгерде сот бардык жагдайларда муну туура деп эсептесе.
Үй-бүлө укугу жөнүндө мыйзам 18-жылдын 2013-мартында күчүнө кирген. Ага чейин облуста үй-бүлөлүк укукту Үй-бүлөлүк мамилелер мыйзамы жөнгө салып келген. 18-жылдын 2013-мартына чейин түзүлгөн келишимдерди жокко чыгаруу жөнүндө арыздар Үй-бүлө мамилелери жөнүндө мыйзамга ылайык чечилет. Үй-бүлө мамилелери жөнүндө мыйзамдын 65-бөлүмү Үй-бүлө жөнүндө мыйзамдын 93-бөлүмүнө окшош таасир этет:
65 (1) Эгерде 56-бөлүктүн 6-бөлүгүнө ылайык жубайлардын ортосунда мүлктү бөлүштүрүү жөнүндө жоболор же алардын нике келишими, жагдайга жараша,
а) никенин узактыгы;
б) жубайлар өзүнчө жана бөлөк жашаган мезгилдин узактыгы;
(в) мүлктү сатып алуу же тескөө күнү;
(г) мурас же белек аркылуу жубайлардын бири мүлккө ээ болгон даражасы;
(e) ар бир жубайдын экономикалык жактан көз карандысыз жана өзүн-өзү жетиштүү болушу же калуусу керектөөлөрү, же
(f) мүлктү сатып алууга, сактоого, күтүүгө, өркүндөтүүгө же пайдаланууга же жубайдын жөндөмдүүлүгүнө же милдеттерине тиешелүү ар кандай башка жагдайлар;
Жогорку Сот арыз боюнча 56-бөлүмдүн 6-бөлүгү же нике келишиминде каралган мүлктү, жагдайга жараша, сот белгилеген үлүштөргө бөлүштүрүү чечимин чыгара алат.
(2) Кошумча же альтернативалуу түрдө сот 56-бөлүмдүн 6-бөлүгүндө же нике келишиминде каралбаган башка мүлктү, жагдайга жараша, жубайлардын биринин башка жубайга ыйгаруу жөнүндө чечим чыгарышы мүмкүн.
(3) Эгерде 6-бөлүккө ылайык пенсияны бөлүштүрүү никеге чейин иштеп тапкан пенсиянын бөлүгүн бөлүштүрүүдөн чыгарууну эске алуу менен адилетсиздик болуп саналса жана укукту башка активге кайра бөлүштүрүү жолу менен бөлүштүрүүнү жөнгө салуу ыңгайсыз болсо, Жогорку Сот , арызы боюнча алынып салынган үлүштү жубайдын жана мүчөнүн ортосунда сот тарабынан белгиленген үлүштөргө бөлүүгө укуктуу.
Ошондуктан, биз сотту нике келишимин жокко чыгарууга ынандыра турган кээ бир факторлорду көрө алабыз. Бул факторлор төмөнкүлөрдү камтыйт:
- Келишимге кол коюлганда өнөктөшкө болгон мүлктү, мүлктү же карызды ачыкка чыгарбоо.
- Өнөктөштүн каржылык же башка алсыздыгынан, сабатсыздыгынан жана кыйынчылыгынан пайдалануу.
- Тараптардын бири келишимге кол коюуда анын юридикалык кесепеттерин түшүнбөйт.
- Эгерде келишим жалпы укуктун ченемдерине ылайык жараксыз болсо, мисалы:
- Келишим абийирсиз.
- Келишим негизсиз таасир астында түзүлгөн.
- Келишим түзүлгөн учурда тараптардын бири келишим түзүүгө укукка жөндөмдүү болгон эмес.
- Эгерде никеге чейинки келишим олуттуу адилетсиздиктин негизинде:
- Ага кол коюлгандан берки убакыттын узактыгы.
- Келишимге кол койгондо жубайлардын ишенимине жетүү ниети.
- Жубайлар никеге чейинки келишимдин шарттарына таянган даражасы.
HSS V. SHD, 2016 BCSC 1300 [HSS]
HSS үй-бүлөсү оор күндөрдү башынан кечирген бай мурасчы миссис Д менен карьерасында бир топ байлык топтогон өз алдынча юрист С мырзанын ортосундагы үй-бүлөлүк сот иши болгон. С мырза менен Д айым баш кошкон маалда экөө Д айымдын мүлкүн коргоо боюнча нике келишимине кол коюшкан. Бирок соттук териштирүүгө чейин Д айымдын үй-бүлөсү байлыгынын бир топ бөлүгүнөн ажырап калган. Миссис Д үй-бүлөсүнөн миллиондогон долларларды белекке жана мураска алган бай аял болгонуна карабастан.
С мырза үйлөнгөндө бай адам болгон эмес, бирок 2016-жылы соттук териштирүү учурунда анын жеке байлыгы 20 миллион долларга жакын болгон, бул Д айымдын активдеринен эки эсе көп.
Сот учурунда тараптардын эки бойго жеткен баласы болгон. Улуу кызы Н жаш кезинде окууда олуттуу кыйынчылыктар жана аллергия болгон. Ндын ден соолугуна байланыштуу көйгөйлөрдүн натыйжасында Д айым адам ресурстары тармагындагы кирешелүү карьерасын таштап, Nга кам көрүү үчүн, ал эми S мырза ишин улантууга аргасыз болгон. Демек, 2003-жылы тараптар ажырашканда Д айымдын кирешеси болгон эмес, ал эми 2016-жылга чейин кирешелүү карьерасына кайтып келе элек болчу.
Сот никеге чейинки келишимди жокко чыгарууну чечти, анткени Д айым менен С мырза нике келишимине кол коюу учурунда ден соолугунун абалы начар балалуу болуу мүмкүнчүлүгүн караштырышкан эмес. Демек, Д айымдын 2016-жылы кирешеси жок болуп, өзүн-өзү бакпай калганы нике алдындагы келишимдин күтүүсүз кесепети болгон. Бул күтүүсүз натыйжа нике келишимин жокко чыгарууну актады.
Сиздин укуктарыңызды коргоодо юристтин ролу
Көрүнүп тургандай, нике келишимин бузуунун көптөгөн себептери бар. Ошондуктан, тажрыйбалуу юристтин жардамы менен нике келишимиңизди түзүп, кол коюуңуз зарыл. Юрист келечекте анын адилетсиз болуп калуу мүмкүнчүлүгүн азайтуу үчүн кылдат келишимдин долбоорун түзө алат. Мындан тышкары, юрист келишимге кол коюу жана аны аткаруу адилеттүү шарттарда аткарылышын камсыздайт, андыктан келишим жокко чыгарылбайт.
Никеге чейинки келишимди иштеп чыгууда жана аткарууда юристтин жардамысыз нике келишимине каршы чыгуу мүмкүнчүлүгү жогорулайт. Кошумчалай кетсек, эгерде нике келишими талашка түшсө, сот аны жокко чыгарышы мүмкүн.
Өнөктөшүңүз менен жашап же турмушка чыгууну ойлосоңуз, анда байланышыңыз Амир Горбани өзүңүздү жана мүлкүңүздү коргоо үчүн никеге чейинки келишимди алуу жөнүндө.
0 Comments